Bestuurlijke samenvatting

In deze terugblik op 2019 nemen we een greep uit de bestuurlijk relevante onderwerpen van dit jaar, onderwerpen waar we met overgave aan gewerkt hebben: de highlights van 2019.

DIENSTVERLENING
Balie zonder afspraak
In april 2019 hebben we de vrije inloopbalie opengesteld. Bezoekers van de balie Publiekszaken kregen een keuze: op afspraak langs komen of via de vrije inloop. De vrije inloop balie is een proef voor één jaar en wordt in 2020 geëvalueerd.

ONDERWIJS
Onderwijs biedt gelijke kansen. In Weert investeren we niet alleen in stenen voor het Onderwijs maar ook in de inhoud.

Notitie onderwijsbeleid
In juni 2019 is de notitie onderwijsbeleid vastgesteld. Hierin is weergegeven welke extra acties we samen met kinderopvang, onderwijs, Punt Welzijn en CJG vanaf 2019 inzetten.

Onderwijs(achterstanden)beleid
In 2019 zijn ondersteunende activiteiten voor jeugdigen van 0-23 jaar in het kader van de Regionale Ontwikkelingsagenda Jeugd voortgezet en uitgebreid. Deze activiteiten hebben directe raakvlakken met preventief jeugdbeleid en het beleidsplan sociaal domein. Verminderen van onderwijsachterstanden en vergroten van gelijke kansen leidt tot minder afhankelijkheid van jeugdhulp, uitkeringen etc.

Regeling Experimenteerruimte onderwijs
In 2019 hebben we de experimenteerregeling Onderwijs vastgesteld. Er is € 425.000,- beschikbaar gesteld voor initiatieven voor leerlingen, docenten en ouders, voor meer investeringen om onderwijsachterstanden tegen te gaan, voor meer aandacht voor gelijke kansen, voor extra investeringen in de kinderopvang en voor investeringen in schakelklassen.

We hebben leerlingen, ouders, docenten en schoolbesturen gestimuleerd om zelf met ideeën te komen én helpen we hen daar een handje bij. Voorbeelden van ideeën zijn het zichtbaar en bespreekbaar maken van seksuele diversiteit of het volgen van creatieve lessen na schooltijd. Maar ook ideeën die zorgen voor meer verbinding en samenwerking tussen leerlingen, docenten of scholen zoals een gezamenlijke sportdag of een onderwijscafé voor docenten van verschillende scholen.

SPORT
Sporthal Boshoven opgeknapt
De binnenzijde van Sporthal Boshoven heeft in 2019 een nieuwe frisse uitstraling gekregen. Dit was van belang voor de topsportactiviteiten van Basketbal Academie Limburg (BAL), maar ook voor Badmintonvereniging Weert `67. Naast het verbeteren van de uitstraling (wanden en tribune) is er ook een nieuwe basketbalvloer aangeschaft voor de topsportwedstrijden. Het eindresultaat is een inspirerende omgeving voor publiek en gebruikers. De provincie heeft een subsidie verleend voor de uitvoering van dit project.

Voortgang Open Club Boshoven
Door samenwerking met alle partijen is besloten tot het opwaarderen en herinrichten van het sportpark Boshoven. Er is nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de bereikbaarheid van de accommodaties, de uitstraling, de groene inrichting en klimaat adaptieve maatregelen. De verenigingen zelf investeren in het aanbod van hun activiteiten en ze bekijken de mogelijkheden voor het gezamenlijk gebruik van accommodaties.

Europees Kampioenschap Triatlon
Van 30 mei tot en met 9 juni 2019 was Weert dé sportstad van Nederland en Europa. In deze periode vond het Europees Kampioenschap Triatlon plaats. In het eerste weekend streden topsporters uit de hele wereld om de Europese titel, in het tweede weekend werd het Nederlands Kampioenschap en de stadstriathlon Weert gehouden. We zijn trots ook op het imago en uitstraling van dit geslaagde evenement.

SOCIAAL DOMEIN   
Het Sociaal Domein is mensenwerk. Door mensen en vooral voor mensen. Bij mensenwerk is het belangrijk dat je weet wie je tegenover je hebt. Aan beide kanten van de (keuken)tafel. Dat is voor ons het uitgangspunt; we kijken met een andere blik naar ons werk.

Sociaal domein
In 2019 hebben we samen met (vertegenwoordigers van) inwoners, buurgemeenten en ketenpartners een integraal beleidsplan sociaal domein 2020-2023 opgesteld. Hierbij hebben we breder gekeken dan alleen het klassieke zorgdomein uit het verleden. Bovendien hebben we onze focus scherper gesteld door duidelijker aan te geven welke maatschappelijke effecten we voor onze inwoners willen bereiken. Door de vaststelling van het Beleidsplan sociaal domein 2020-2023 ligt er voor de regio Midden-Limburg West een stevige basis van waaruit we verder kunnen bouwen.

Samen aan de slag
In 2019 hebben we samen met Nederweert en Cranendonck gekozen voor een verfrissende manier om samen te werken aan de transformatie van het sociaal domein. De stip op de horizon waarmee we aansluiten bij de maatschappelijke behoeften en een bijdrage leveren aan de transformatie van het sociaal domein bereiken we niet alleen. Dat doen we samen met inwoners en partners. Daarbij hoort een aanpak waarbij iedereen de kans en ruimte krijgt om vanuit gelijkwaardigheid mee te werken en te co-creëren, te experimenteren en in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Dit heeft geleid tot de vaststelling van Samen aan de slag!, waar tevens een experimenteerregeling aan is gekoppeld.

Armoedebestrijding
In het aanvalsplan armoedebestrijding ligt de belangrijke opgave om armoede onder de inwoners structureel terug te dringen. Dit kan de gemeente niet alleen. De sleutel tot succes ligt in de integrale samenwerking tussen de gemeente, inwoners en professionele instanties en het vergroten van de gezamenlijke impact. In 2019 was het aanvalsplan in volle gang. Op alle vier de pijlers (preventie, actieve armoedebestrijding, verborgen armoede ontdekken en mensen in armoede staan er niet alleen voor) is stevig ingezet.

Dementie
Het aantal personen met dementie in onze gemeente zal de komende jaren fors toenemen. We vinden het belangrijk dat mensen met dementie zo lang mogelijk de kwaliteit van leven behouden en dat er in Weert sprake is van goede dementiezorg. Om dit te bereiken is het nodig om als gemeenschap meer dementievriendelijk te worden. Met het in 2019 vastgestelde uitvoeringsprogramma geven we hier concreet richting aan.

Wet Verplichte GGZ (Wvggz)
Wij hebben in 2019 voorbereidingen getroffen voor de invoering van de Wvggz per 1 januari 2020. Deze nieuwe wet biedt zorgverleners meer instrumenten voor zorg op maat. De wet geeft mensen die verplicht worden behandeld en hun familie en essentiële naasten meer inspraak, doordat zij meebeslissen hoe de zorg en ondersteuning eruit gaat zien.

Werk en Inkomen
Het aantal huishoudens dat een bijstandsuitkering ontvangt van de gemeente Weert is in 2019 verder gedaald. Eind 2018 kregen 929 huishoudens in Weert een bijstandsuitkering. Op 31 december 2019 waren dat 862 huishoudens. Mede door de uitstroom van een aantal pensioengerechtigden en de inzet op de instroom beperkende maatregelen, zoals de projecten max WW, aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt, de extra inzet op de uitstroom van statushouders en mensen met beperkingen is een daling van het aantal bijstandsuitkeringen gerealiseerd.

Veranderopgave inburgering
Eind 2019 heeft de raad een nieuw beleids- en actieplan integratie en participatie van statushouders vastgesteld. Met dit beleids- en actieplan borduren we voort op de successen die zijn behaald sinds 2016 en lopen we vooruit op de nieuwe Wet inburgering die naar verwachting op 1 juli 2021 in werking treedt. Om vooruitlopend op deze nieuwe wet- en regelgeving echt aan de slag te gaan geeft de gemeente vanaf het najaar 2019 tot en met eind 2020 uitvoering aan twee pilots gegund door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het betreft een pilot brede intake en Plan Inburgering en Participatie en een pilot Duale trajecten.

Arbeidsmarktagenda
Met de ondertekening en de start van de uitvoering van de arbeidsmarktagenda is er een basis gelegd voor een sterkere verbinding op het thema arbeidsmarkt tussen economie, onderwijs en het sociaal domein.

RUIMTE EN ECONOMIE
Van de winkels in de binnenstad tot de elektriciteitskabels onder de grond. We houden ons bezig met de ontwikkeling, het beheer en het onderhoud van zo’n beetje alles wat je kan aanraken: wegen, water, gebouwen, bedrijven en groenvoorzieningen.

Afronding projecten Stedelijke ontwikkeling binnenstad
In 2019 zijn diverse projecten afgerond in het kader van de versterking van het stadshart, te weten de aanstraalverlichting van de toren van de Martinuskerk, de verlichting in steegjes, herinrichting van de fietsenstalling aan de Hegstraat, rioolvervanging en vergroening van de Nieuwe Markt, de kiosk aan het Sint Raphaëlpad, 17 toekenningen voor gevelverbetering vanuit het Gevelfonds en tot slot is de opwaardering van het Muntcomplex in 2019 afgerond. Het Muntcomplex heeft een frisse en moderne uitstraling gekregen. Het plan voor de renovatie en restauratie van het museum is afgerond en de aanbesteding heeft plaatsgevonden.

In totaal is tot en met 2019 vanuit het programma Stedelijke ontwikkeling binnenstad ruim € 9,3 miljoen geïnvesteerd door gemeente en provincie. Derden hebben investeringen gedaan/gepland voor ruim € 16,6 miljoen. Dit heeft hoofdzakelijk betrekking op transformatie naar woningen.

Citymarketing
In 2019 is een start gemaakt met het opstellen van het merk- en organisatieplan voor citymarketing. Het proces is gekoppeld aan 'Werken aan Weert 2030'.

Verdere vergroening
In 2019 is veel gebeurd op dit gebied! Zomaar een greep uit de acties die zijn uitgevoerd: er zijn 365 extra bomen geplant waaronder op de Singels, de Ringbanen en Helmondseweg, er is met scholen en samen met burgers aan Tiny Forests gewerkt en er zijn op een aantal strategische plekken stenen vervangen door extra groen, zoals Smeetpassage en Hegstraat. Bij reconstructie projecten zoals Rioolrenovatie Keent fase 1 wordt ruim 5000m2 verharding vervangen door extra groen. Er worden plannen gemaakt voor de aanleg van nieuwe bossen, het Stadspark. En biodiversiteit heeft echte betekenis gekregen met de functie van de stadsecologe.

Mobiliteitsvisie vastgesteld
Als onderdeel van het GVVP is in 2019 de Mobiliteitsvisie vastgesteld. De visie geeft een beeld van de toekomst van verkeer en vervoer in Weert en bepaalt de richting voor het opstellen en uitvoeren van het Mobiliteitsplan. Er is een  5-tal speerpunten benoemd.

Klimaatadaptatie
In 2019 is gestart met een grootschalige herinrichting van de openbare ruimte in Weert-Zuid. Dit gaat gepaard met het vervangen van de riolering en het afkoppelen van het hemelwater. In Keent is hiermee als eerste gestart. Niet alleen de riolering wordt afgekoppeld ook de voorzijde van de panden wordt meegenomen. Naast het afkoppelen worden ook de straten opnieuw ingericht en vindt er vergroening plaats. Met deze herinrichting nemen we maatregelen tegen het voorkomen van wateroverlast en droogte. Door het toevoegen van extra bomen en groenvoorzieningen worden maatregelen genomen tegen hittestress. De komende jaren volgen andere delen van Weert-Zuid.

Regionale visie op Recreatie & Toerisme
De Regionale visie recreatie en toerisme Midden-Limburg: “Verbinden, Vertellen, Verrijken” is in 2019 opgesteld. Deze visie geeft sturing aan nieuwe initiatieven in de regio, waardoor er een kwalitatief aanbod ontstaat wat beter aansluit bij de gewenste doelgroepen.

GROND & WONEN & HUISVESTING
We hebben onder andere te maken met de gevolgen van klimaatverandering, veranderende woonbehoeften en de impact van e-commerce op de middenstand. Een van de grootste uitdagingen is: hoe om te gaan met de groei van de stad Weert.

Grondbeleid
In 2019 is een nieuwe notitie grondbeleid opgesteld. Met dit nieuwe beleid wordt gestreefd naar het creëren van meerwaarde in bredere zin en worden maatschappelijke effecten van een gebiedsontwikkeling centraal gesteld. Dit gebeurt aan de hand van de zogenaamde “Weerter Waarden”. Per locatie gaat de gemeente Weert invulling geven aan haar eigen rol en probeert zij met haar partners initiatieven van de grond te krijgen.

Start gebiedsvisie Keent & Moesel
In 2019 is een Intentieovereenkomst aangegaan met Wonen Limburg. Hierin is afgesproken dat gemeente en woningcorporatie gezamenlijk gaan werken aan de totstandkoming van een integrale gebiedsvisie voor Keent & Moesel. Bij het uitwerken van de gebiedsvisie wordt onder andere rekening gehouden met thema’s rondom vergrijzing, armoede, welzijn en voorzieningen.
Het doel is te komen tot een duurzame, toekomstbestendige transformatie van 650 portiek etage woningen, optimalisering van de maatschappelijke voorzieningen in Moesel, meer ruimte voor water en biodiversiteit in de openbare ruimte bij rioolvervanging. Het resultaat is een sociaal en fysiek solide Keent en Moesel. De provincie Limburg participeert in dit proces.

Tijdelijke woningen
De druk op de huurmarkt is groot. Deze druk manifesteert zich vooral bij kleine huishoudens. Tijdelijke woningen helpen om de grootste druk te verzachten. In 2019 zijn met Wonen Limburg afspraken gemaakt over de voorgenomen plaatsing van 14 woningen in Moesel. Besloten is om een pas op de plaats te maken en om een nieuw locatieonderzoek voor tijdelijke woningen te doen. Daarmee is in 2019 gestart.

Huisvesting internationale werknemers
Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt zijn in steeds meer beroepsgroepen internationale werknemers nodig. De huisvesting van deze mensen heeft extra aandacht nodig. Op basis van de in 2018 vastgestelde beleidsnota zijn in 2019 twee initiatieven uitgewerkt voor short-stay huisvesting. Een initiatief heeft betrekking op de huisvesting van 204 mensen in een leegstaand kantoorgebouw aan de Industrieweg 16 in Stramproy. De vergunning is in 2019 verleend. Het andere initiatief heeft betrekking op de huisvesting van 106 mensen in een leegstaand kantoorgebouw aan de Dr. Schaepmanstraat 45 in Weert. De doorlooptijd van dit initiatief is langer, vanwege de toets ten aanzien van veiligheid. Verder worden internationale werknemers gehuisvest via kamerbewoning in reguliere woningen. Tot slot zijn er werknemers die zich in Weert vestigen en zelf reguliere woonruimte vinden.

Structuurvisie Wonen Midden-Limburg 2018 tot en met 2021
In 2019 is de Structuurvisie Wonen Midden-Limburg 2018 tot en met 2021 vastgesteld. Het in 2018 gehouden woningbehoefteonderzoek heeft hieraan ten grondslag gelegen. Uit de visie blijkt dat de grootste behoefte bestaat aan levensloopbestendige woningen, zowel grondgebonden als appartementen met lift. De structuurvisie biedt meer ruimte voor nieuwe initiatieven. Hierbij dient sprake te zijn van transformatie zodat er sprake is van verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Het woningbouwprogramma is ambitieus. Dit is nodig om de druk te verlichten en vanwege de toename van het aantal huishoudens, die groter is dan het aantal gerealiseerde woningen. Verder wordt onderzocht of de regio als overloop kan fungeren voor de woningbehoefte vanuit Zuidoost Brabant.  

Realisatie 204 woningen
In 2019 zijn 204 woningen opgeleverd en 25 woningen gesloopt/onttrokken. De netto realisatie kwam daarmee uit op 179 woningen. Weert heeft op 31 december 2019 in totaal 22.948 woningen. Voor wat betreft de zorg is in 2019 het Zorgplein Martinus van Stichting Land van Horne opgeleverd met 9 woongroepen, alsmede ruimten voor dagbehandeling, centrale (ontmoetings)voorzieningen, revalidatiekamers, een behandelcentrum, kantoren en parkeerplaatsen (deels in een parkeergarage).

Transformatie commerciële ruimten/kantoorpanden naar 51 woningen
De transformatie van leegstaande kantoren en (commerciële) panden in de binnenstad en in de woonwijken naar woningen wordt goed opgepakt door de markt. Meestal betreft het huurwoningen. Hieraan is veel behoefte, terwijl de behoefte aan commercieel vastgoed afneemt. In 2019 zijn 51 woningen gereed gekomen waarbij sprake is van transformatie. De meeste woningen zijn in de binnenstad gerealiseerd. Het pand van drukkerij Smeets op de hoek van de Stationsstraat / Smeetspassage is met 24 woningen het grootste plan.

Houten sociale huurwoningen
In 2019 is een vergunning verleend en is de bouw gestart van 16 houten sociale huurwoningen aan de Sportstraat. De woningen zijn heel duurzaam en gezond. Voor Wonen Limburg is dit een pilot project. Het betreft het eerste project in Nederland met houten sociale huurwoningen.

Actueel ruimtelijk kader
Het afstemmen van de planvoorraad voor woningen op de behoefte is sinds 2013 vastgelegd in de Structuurvisie Weert 2025 en in de opeenvolgende regionale structuurvisies Wonen Midden-Limburg. Dit was nodig omdat er in 2014 nog plannen voor 2.035 woningen waren, terwijl Weert nog 900 woningen nodig had om te voorzien in de woningbehoefte. De gemeente Weert is hier actief mee aan de slag gegaan. In 2019 is het bestemmingsplan Woongebieden 2019 als ontwerp ter inzage gelegd. Dit is het laatste grote bestemmingsplan dat nodig is om de doelstelling te bereiken. Met dit plan zijn in Weert sinds 2014 bouwmogelijkheden voor 786 woningen vervallen. Dit schept eveneens ruimte voor nieuwe plannen waaraan behoefte is en die ook daadwerkelijk gerealiseerd worden.

GROTE DOSSIERS IN 2019.
In 2019 werden grote dossiers afgerond of uitgewerkt. Hieronder een terugblik.

Uitplaatsen Swinnen
In 2019 is overeenstemming bereikt met Swinnen Meat over de bedrijfsverplaatsing. Daarmee zijn afspraken gemaakt zodat het milieuhinderlijke bedrijf uit de woonwijk wordt verplaatst. Afgesproken is dat het bedrijf voor 2021 verplaatst is. De gemeente heeft tevens het pand Beemdenstraat 38 aangekocht. Hiermee krijgt de gemeente regie op de locatie bij herontwikkeling. Met de besluitvorming is een lang gekoesterde wens van de wijkraad Leuken en de omwonenden in vervulling gegaan.

Visieontwikkeling HQ en Lichtenberg
Het college van burgemeester en wethouders heeft een verzoek ontvangen van Novaform Vastgoedontwikkelaars B.V. om in een samenwerking met de gemeente een visie te ontwikkelen om te komen tot een duurzame herbestemming van Horne Quartier en De Lichtenberg.
Doelstelling is de haalbaarheid te onderzoeken om te komen tot een toekomstige of langdurige herbestemming van Horne Quartier en De Lichtenberg, meer concreet te bepalen of een herbestemming planologisch, ruimtelijk, functioneel, economisch en juridisch uitvoerbaar is. Wanneer het college van burgemeester en wethouders mede op basis en naar aanleiding van de haalbaarheidsstudie besluit dat het initiatief haalbaar én gewenst is, worden afspraken met betrekking tot de realisatie vastgelegd in een tussen partijen nog te sluiten realisatieovereenkomst.

Verkoop bedrijfsverzamelgebouw Complex Poort van Limburg
In 2018 is het complex Poort van Limburg in de verkoop gezet. In 2019 heeft dit geresulteerd tot verkoop van twee van de drie commerciële ruimtes. Het bedrijfsverzamelgebouw is verkocht aan Land van Horne. Vanaf 1 mei 2020 zal Land van Horne het bedrijfsverzamelgebouw in gebruik nemen.
Voor het zalencomplex van de Poort van Limburg is geen passende bieding ontvangen. Aan de raad is voorgesteld om de mogelijkheden te onderzoeken naar een exploitatiemodel waarbij de gemeente minder risico loopt. Bij voorkeur biedt het exploitatiemodel ruimte voor maatschappelijk gebruik. Het doel is dat zowel het actieve beheer van het zalencomplex alsook het directe exploitatierisico niet meer bij de gemeente liggen. Voorlopig wordt het zalencomplex niet uit de verkoop gehaald. Wanneer er een passend bod komt dan kan alsnog besloten worden tot verkoop.

Verkoop Kwintet
Met de verplaatsing van de activiteiten van Het Kwintet naar de school aan de Annendaal / Ehrenstein is het gebouw leeg komen te staan. Het gebouw is verkocht aan de ondernemer van de supermarkt. Hiermee wordt een opwaardering van het winkelgebied Boshoven mogelijk gemaakt.

Herbestemming Mouttoren
Op verzoek van de gemeenteraad heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de herbestemming van de mouttoren. In november 2018 is de raad via een raadsinformatiebrief in kennis gesteld van de inhoud van het rapport: de herbestemming is mogelijk mits er een concreet zicht is op een duurzame herbestemming (invulling) met een sluitende exploitatie.
Alhoewel de scenario’s in het rapport voorzichtig waren over de daadwerkelijk financiële haalbaarheid van een invulling, heeft zich een initiatiefnemer gemeld die de mouttoren wilde kopen en exploiteren. Deze is aan de slag gegaan met een businessplan. Na de nodige afstemming en het in beeld brengen van de risico’s en kansen is de raad in februari 2019 akkoord gegaan met de herbestemming. Inmiddels zijn de restauratiewerkzaamheden gestart.

STUREN OP EFFECTEN

In ons programma “Weert koerst op verbinding” is het speerpunt: Sturen op maatschappelijke effecten voor inwoners opgenomen.

Om effecten beter te kunnen meten, moet het beleid toetsbaar worden geformuleerd. Wat willen we bereiken in de samenleving en aan welke indicator of waarde kun je zien dat het beleid succesvol is? We meten en monitoren op allerlei manieren maar sturen niet of nauwelijks op wat we hiermee kunnen bereiken en of de inspanningen in verhouding staan tot de bereikte effecten. Door het creëren van meer inzicht, kunnen we zien welke activiteiten meer of minder bijdragen aan het gewenste maatschappelijke effect en geven we onszelf de kans om al lerend te verbeteren.

Met het traject "Sturen op Effecten" (gestart in 2019) wordt een belangrijke stap gezet naar een meer doelmatig en doeltreffend werkende gemeentelijke organisatie. Met het traject geven we invulling aan de wens om in alle lagen van de gemeentelijke organisatie het sturen op (maatschappelijke) effecten door te voeren. Deze methodiek past binnen de brede context van prestatiesturing en het toepassen van de PDCA cyclus (plan, do, check, act) die binnen de gemeente wordt gehanteerd. Het in 2019 doorlopen kennismakingstraject heeft de weg vrijgemaakt om vanaf 2020 in een programmatische aanpak met "Sturen op Effecten" aan de slag te gaan.